Enfekte olan besin ve suyun tüketilmesi ile bulaşan hastalıklardır. Patojen mikroorganizmalar oral ya da fekal yolla vücuttan çıkar, besin ve suya karışır. Enfekte su ile sulanmış sebzeler klorlu su ile yıkanmadan yenirse enfeksiyon etkeni bulaşır. Kontamine su ile yıkanan süt kapları ile tifo; yüzme havuzlarında iyi temizleme yapılmamışsa konjonktivit denilen enfeksiyon bulaşabilir.
Etken
Vücuda giren virüs ve bakterilerdir
Bulaşma Yolu
Bu etkenler sindirim yoluyla ayrıca deri ve mukoza yoluyla da bulaşabilir. Kontamine su ve besinlerin oral yoldan alınması, enfekte hayvanın (kedi, köpek, kurt ve sığır gibi) ısırmasıyla salyasının açık yaraya, kesik, sıyrık veya çatlak deriye temas etmesi, enfekte yüzeylere (eşya, hayvan, bitki) temas edilmesi, çiğ süt ve et tüketilmesi sonucu etken geçmektedir
Sindirim Yoluyla Bulaşan Hastalıklar
Kolera
Brusella (malta humması)
Basilli dizanteri (shigella)
Verem (tüberküloz)
Tifo-Paratifo
Poliomyelit (çocuk felci)
Şarbon
Hepatit A
Toxoplasma gondii (toksoplazmoz)
Domuz gribi
Korunma Yolları
• Topluma sindirim yoluyla bulaşan hastalıklar konusunda sağlık eğitimi verilmelidir.
• Kişisel hijyen kurallarına uyulmalıdır.
• Eller; yemekten önce ve sonra, tuvaletten önce ve sonra, dışarıdan eve gelince sabun ve bol su ile 15-30 saniye iyice yıkanmalıdır.
• Yeterli ve dengeli beslenilmelidir.
• Yeterli sıvı tüketimi sağlanmalıdır.
• Besinler hazırlanırken hijyen kurallarına uyulmalıdı.
• Hastanın dinlenmesi sağlanmalıdır.
• Hastanın izolasyonu sağlanarak hastalığı bulaştırıcılığı engellenmelidir.
• Et, yumurta, süt gibi hayvansal gıdalar çiğ tüketilmemelidir. Çiğ sütler 5-10 dakika kaynatıldıktan sonra tüketilmelidir.
• gıda sektöründe ve toplu yemek tüketilen yerlerde çalışanlarda mutlaka düzenli portör taraması yapılmalıdır.
• Gıda sektöründe çalışanlara hijyen eğitimleri verilmelidir.
• Evde beslenen hayvanın (kedi, köpek) içeceği su beş dakika kaynatılmalıdır. Ayrıca kedi, köpek vb. hayvan dışkıları mutlaka eldivenle temizlenmelidir.
• Çiftlik hayvanları, evcil hayvanlar ve sokak hayvanları aşılanarak korunmalıdır.
• Gebeler, gebelik süresince az pişmiş veya çiğ et tüketmemelidir.
• Enfekte hayvanların izolasyonu ve tedavisi yapılmalıdır.
• Peynirin pastörize sütten üretilmiş olanı tercih edilmelidir.
• Peynirin yapıldıktan sonra en az 3 ay soğukta ve tuzlu suda bekletildikten sonra tüketilmesi gerekir.
• Pastörize ya da UHT tekniği ile paketlenmiş uzun ömürlü süt tüketilmelidir.
• Tüketebilecek kadar besin maddesi alınmalıdır.
• Doğal tat ve kokusu değişmiş bozuk gıdalar tüketilmemelidir.
• Kapalı besinler alınırken mutlaka son kullanım tarihleri kontrol edilmelidir.
• Kapağı bombeleşmiş konserve gibi gıdalar tüketilmemelidir.
• Botulizm (gıda zehirlenmesi) gibi felç ve ölümlere neden olan hastalıklardan korunmak için konserve vb. gıdalar, iyice kaynatıldıktan sonra tüketilmelidir.
• Karasinek ve hamam böceği gibi mekanik taşıyıcıların üreme koşulları ortadan kaldırılmalıdır.
• Sular klorlanmalı, temiz su kullanılmalıdır.
• Hastalıklardan korunmada etkili olan aşı uygulaması varsa mutlaka yaptırılmalıdır.
Etken
Vücuda giren virüs ve bakterilerdir
Bulaşma Yolu
Bu etkenler sindirim yoluyla ayrıca deri ve mukoza yoluyla da bulaşabilir. Kontamine su ve besinlerin oral yoldan alınması, enfekte hayvanın (kedi, köpek, kurt ve sığır gibi) ısırmasıyla salyasının açık yaraya, kesik, sıyrık veya çatlak deriye temas etmesi, enfekte yüzeylere (eşya, hayvan, bitki) temas edilmesi, çiğ süt ve et tüketilmesi sonucu etken geçmektedir
Sindirim Yoluyla Bulaşan Hastalıklar
Kolera
Brusella (malta humması)
Basilli dizanteri (shigella)
Verem (tüberküloz)
Tifo-Paratifo
Poliomyelit (çocuk felci)
Şarbon
Hepatit A
Toxoplasma gondii (toksoplazmoz)
Domuz gribi
Korunma Yolları
• Topluma sindirim yoluyla bulaşan hastalıklar konusunda sağlık eğitimi verilmelidir.
• Kişisel hijyen kurallarına uyulmalıdır.
• Eller; yemekten önce ve sonra, tuvaletten önce ve sonra, dışarıdan eve gelince sabun ve bol su ile 15-30 saniye iyice yıkanmalıdır.
• Yeterli ve dengeli beslenilmelidir.
• Yeterli sıvı tüketimi sağlanmalıdır.
• Besinler hazırlanırken hijyen kurallarına uyulmalıdı.
• Hastanın dinlenmesi sağlanmalıdır.
• Hastanın izolasyonu sağlanarak hastalığı bulaştırıcılığı engellenmelidir.
• Et, yumurta, süt gibi hayvansal gıdalar çiğ tüketilmemelidir. Çiğ sütler 5-10 dakika kaynatıldıktan sonra tüketilmelidir.
• gıda sektöründe ve toplu yemek tüketilen yerlerde çalışanlarda mutlaka düzenli portör taraması yapılmalıdır.
• Gıda sektöründe çalışanlara hijyen eğitimleri verilmelidir.
• Evde beslenen hayvanın (kedi, köpek) içeceği su beş dakika kaynatılmalıdır. Ayrıca kedi, köpek vb. hayvan dışkıları mutlaka eldivenle temizlenmelidir.
• Çiftlik hayvanları, evcil hayvanlar ve sokak hayvanları aşılanarak korunmalıdır.
• Gebeler, gebelik süresince az pişmiş veya çiğ et tüketmemelidir.
• Enfekte hayvanların izolasyonu ve tedavisi yapılmalıdır.
• Peynirin pastörize sütten üretilmiş olanı tercih edilmelidir.
• Peynirin yapıldıktan sonra en az 3 ay soğukta ve tuzlu suda bekletildikten sonra tüketilmesi gerekir.
• Pastörize ya da UHT tekniği ile paketlenmiş uzun ömürlü süt tüketilmelidir.
• Tüketebilecek kadar besin maddesi alınmalıdır.
• Doğal tat ve kokusu değişmiş bozuk gıdalar tüketilmemelidir.
• Kapalı besinler alınırken mutlaka son kullanım tarihleri kontrol edilmelidir.
• Kapağı bombeleşmiş konserve gibi gıdalar tüketilmemelidir.
• Botulizm (gıda zehirlenmesi) gibi felç ve ölümlere neden olan hastalıklardan korunmak için konserve vb. gıdalar, iyice kaynatıldıktan sonra tüketilmelidir.
• Karasinek ve hamam böceği gibi mekanik taşıyıcıların üreme koşulları ortadan kaldırılmalıdır.
• Sular klorlanmalı, temiz su kullanılmalıdır.
• Hastalıklardan korunmada etkili olan aşı uygulaması varsa mutlaka yaptırılmalıdır.