Turizm Endüstrisini Oluşturan İşletmeler
Turistlerin turizm faaliyetine katıldıkları süreçte birbirinden farklı çok sayıda ihtiyaç ve talepleri olacağı için bunları gidermek üzere farklı özelliklerde çok sayıda işletme kurulmuştur.
Turizm işletmeleri olarak anılan bu işletmeler şu şekildedir:
Talep oluşmadan önce turizm endüstrisinde yer alan işletmeler ile turistlerin seyahatleri süresince ihtiyaç duyacakları mal ve hizmetleri sağlamak için anlaşmalar yapan ve bunları paket haline getirerek dolaylı ya da doğrudan turistlere sunan toptancı durumundaki işletmelere tur operatörleri denmektedir. Türkiye’de turu planlayan, turiste sunan ve operasyonunu gerçekleştiren tur operatörleri ile seyahat acentelerini ayıran hukuki bir ayrım yoktur. A grubu seyahat acenteleri de tur operatörü olarak faaliyet yürütmektedir.
Seyahat Acenteleri
Turistlerin tatillerini planlamalarına yardımcı olan seyahat acenteleri, turistlerin katıldıkları turizm faaliyetleri süresince ihtiyaç duydukları hizmetler ile bu hizmetleri üreten işletmeler arasında belirli bir komisyon karşılığında aracılık eden perakendeci durumundaki turistik işletmelerdir. Seyahat acentelerinin başlıca faaliyetleri şunlardır:
• Operasyonları gerçekleştirmek
• Bilet kesmek (Ticketing)
• Vize işlemleri gerçekleştirmek
• Araç kiralamak (Rent a car)
• Bilgi vermek (Enformasyon)
• Turistik ürün satışı yapmak
Konaklama İşletmeleri
Turistlerin seyahatleri süresince geceleme ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulmuş işletmelere, konaklama işletmeleri denir. Konaklama işletmeleri turizm endüstrisinin en temel ögelerinden birisidir. İnsanların farklı sebeplerle seyahat etmelerinden dolayı konaklama işletmeleri de kendi arasında farklılaşmaktadır. Farklı ihtiyaçlara cevap vermesi için kurulmuş olan konaklama işletmeleri temel konaklama işletmeleri ve yardımcı konaklama işletmeleri olmak üzere iki gruba ayrılır
Temel konaklama işletmeleri: 1. Otel 2. Motel 3. Pansiyon 4. Tatil köyü
Yardımcı konaklama işletmeleri: 5. Kamping 6. Apart otel 7. Yüzer tesis 8. Oberj (Dağ Evi) 9. Hostel (Gençlik Yurtları)
Yiyecek İçecek İşletmeleri
Konaklama tesislerinin bünyesine bağlı olabileceği gibi bağımsız işletmeler olarak da kurulabilen turizm endüstrisinde önemli bir yere sahip işletmelerdir. Yiyecek-içecek işletmeleri farklı özelliklerine göre sınıflandırmaya tabi tutulurlar. Bu sınıflandırma genel olarak şu şekildedir
• Büyüklüklerine göre (küçük[<50 kuver] orta[50- 100 kuver] büyük[>100 kuver])
• Hukuki durumlarına göre (belediyeye bağlı, bakanlığa bağlı restoranlar)
• Bulundukları yere göre (otel, bağımsız kurum)
• Servis şekillerine göre (alakart, tabldot, açık büfe, fastfood)
Ulaştırma İşletmeleri
Eskiden lüks bir ihtiyaç olarak görülen turizm hareketleri günümüz ekonomisi ile paralel olarak insanların satın alma gücünün artması sonucunda daha büyük kitlelere hitap etmeye başlamıştır. Bunun sonucu olarak gerek yerel gerekse küresel anlamda turizm faaliyetlerine olan talep artmış ve artan talep ulaştırma endüstrisinin de büyümesi ve çeşitlenmesine katkı sağlamıştır. Turizm endüstrisi bakımından ulaştırma işletmeleri dört ana grupta incelenmektedir. Bunlar: 1. Hava yolu taşımacılığı 3. Deniz yolu taşımacılığı 2. Kara yolu taşımacılığı 4. Demir yolu taşımacılığı
Alışveriş İşletmeleri
Turistik faaliyetlere katılan insanlar; konaklama, ulaşım, yeme içme ve eğlenme gibi etkinliklerin yanında alışveriş etkinliklerine de katılır. Turistlerin seyahatleri süresince alışveriş ihtiyaçlarını karşılayabilmek üzere kurulmuşişletmelere, alışveriş işletmeleri denir. Önemi giderek artan alışveriş turizmi destinasyon bölgesinin ekonomik anlamda kalkınmasını sağlamasından dolayı alternatif turizm çeşitleri içerisinde ayrı bir yeri vardır.
Rekreasyon İşletmeleri
Rekreasyon kelime olarak canlanma, kendine gelme gibi anlamlara gelmektedir. Yaşanılan çağda kalabalık şehirler, sürekli yoğun iş temposu ve stresli bir hayatın arasında kendinize zaman ayırmak hayatın stresinden bir nebze olsun uzaklaşmak için yapılan faaliyetlere rekreasyonel faaliyetler denir. Örnek: Balık tutma, doğa yürüyüşü, tiyatro vb.
Turistlerin turizm faaliyetine katıldıkları süreçte birbirinden farklı çok sayıda ihtiyaç ve talepleri olacağı için bunları gidermek üzere farklı özelliklerde çok sayıda işletme kurulmuştur.
Turizm işletmeleri olarak anılan bu işletmeler şu şekildedir:
- Tur operatörleri
- Alışveriş işletmeleri
- Seyahat acenteleri
- Ulaştırma işletmeleri
- Konaklama işletmeleri
- Rekreasyon işletmeleri
- Yiyecek-içecek işletmeleri
Talep oluşmadan önce turizm endüstrisinde yer alan işletmeler ile turistlerin seyahatleri süresince ihtiyaç duyacakları mal ve hizmetleri sağlamak için anlaşmalar yapan ve bunları paket haline getirerek dolaylı ya da doğrudan turistlere sunan toptancı durumundaki işletmelere tur operatörleri denmektedir. Türkiye’de turu planlayan, turiste sunan ve operasyonunu gerçekleştiren tur operatörleri ile seyahat acentelerini ayıran hukuki bir ayrım yoktur. A grubu seyahat acenteleri de tur operatörü olarak faaliyet yürütmektedir.
Seyahat Acenteleri
Turistlerin tatillerini planlamalarına yardımcı olan seyahat acenteleri, turistlerin katıldıkları turizm faaliyetleri süresince ihtiyaç duydukları hizmetler ile bu hizmetleri üreten işletmeler arasında belirli bir komisyon karşılığında aracılık eden perakendeci durumundaki turistik işletmelerdir. Seyahat acentelerinin başlıca faaliyetleri şunlardır:
• Operasyonları gerçekleştirmek
• Bilet kesmek (Ticketing)
• Vize işlemleri gerçekleştirmek
• Araç kiralamak (Rent a car)
• Bilgi vermek (Enformasyon)
• Turistik ürün satışı yapmak
Konaklama İşletmeleri
Turistlerin seyahatleri süresince geceleme ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulmuş işletmelere, konaklama işletmeleri denir. Konaklama işletmeleri turizm endüstrisinin en temel ögelerinden birisidir. İnsanların farklı sebeplerle seyahat etmelerinden dolayı konaklama işletmeleri de kendi arasında farklılaşmaktadır. Farklı ihtiyaçlara cevap vermesi için kurulmuş olan konaklama işletmeleri temel konaklama işletmeleri ve yardımcı konaklama işletmeleri olmak üzere iki gruba ayrılır
Temel konaklama işletmeleri: 1. Otel 2. Motel 3. Pansiyon 4. Tatil köyü
Yardımcı konaklama işletmeleri: 5. Kamping 6. Apart otel 7. Yüzer tesis 8. Oberj (Dağ Evi) 9. Hostel (Gençlik Yurtları)
Yiyecek İçecek İşletmeleri
Konaklama tesislerinin bünyesine bağlı olabileceği gibi bağımsız işletmeler olarak da kurulabilen turizm endüstrisinde önemli bir yere sahip işletmelerdir. Yiyecek-içecek işletmeleri farklı özelliklerine göre sınıflandırmaya tabi tutulurlar. Bu sınıflandırma genel olarak şu şekildedir
• Büyüklüklerine göre (küçük[<50 kuver] orta[50- 100 kuver] büyük[>100 kuver])
• Hukuki durumlarına göre (belediyeye bağlı, bakanlığa bağlı restoranlar)
• Bulundukları yere göre (otel, bağımsız kurum)
• Servis şekillerine göre (alakart, tabldot, açık büfe, fastfood)
Ulaştırma İşletmeleri
Eskiden lüks bir ihtiyaç olarak görülen turizm hareketleri günümüz ekonomisi ile paralel olarak insanların satın alma gücünün artması sonucunda daha büyük kitlelere hitap etmeye başlamıştır. Bunun sonucu olarak gerek yerel gerekse küresel anlamda turizm faaliyetlerine olan talep artmış ve artan talep ulaştırma endüstrisinin de büyümesi ve çeşitlenmesine katkı sağlamıştır. Turizm endüstrisi bakımından ulaştırma işletmeleri dört ana grupta incelenmektedir. Bunlar: 1. Hava yolu taşımacılığı 3. Deniz yolu taşımacılığı 2. Kara yolu taşımacılığı 4. Demir yolu taşımacılığı
Alışveriş İşletmeleri
Turistik faaliyetlere katılan insanlar; konaklama, ulaşım, yeme içme ve eğlenme gibi etkinliklerin yanında alışveriş etkinliklerine de katılır. Turistlerin seyahatleri süresince alışveriş ihtiyaçlarını karşılayabilmek üzere kurulmuşişletmelere, alışveriş işletmeleri denir. Önemi giderek artan alışveriş turizmi destinasyon bölgesinin ekonomik anlamda kalkınmasını sağlamasından dolayı alternatif turizm çeşitleri içerisinde ayrı bir yeri vardır.
Rekreasyon İşletmeleri
Rekreasyon kelime olarak canlanma, kendine gelme gibi anlamlara gelmektedir. Yaşanılan çağda kalabalık şehirler, sürekli yoğun iş temposu ve stresli bir hayatın arasında kendinize zaman ayırmak hayatın stresinden bir nebze olsun uzaklaşmak için yapılan faaliyetlere rekreasyonel faaliyetler denir. Örnek: Balık tutma, doğa yürüyüşü, tiyatro vb.