Bulaşma Yolu ve Patogenez
Hastalık, hapşırma ya da öksürme sırasında hasta kişinin tükürüğünden ve burun salgılarından çevreye yayılan damlacıklarla doğrudan temas ya da hastanın kullandığı malzemelerle temas ile olur. Bu yollarla alınan etken duyarlı kişinin boğazına yerleşir ve hastalık oluşturur. Döküntülere dokunmakla bulaşma olmaz. Bulaşıcılık hastalık belirtilerinin başlangıcından 2-5 gün öncesi başlar. Kuluçka süresi 1-4 gündür.
Belirti ve Bulgular
Çocuklarda yüksek ateş, boyun lenf bezlerinde şişlik, bademciklerde iltihaplanmaya bağlı yutma güçlüğü, iştahsızlık, bulantı ve kusma, deride kaşıntı, koltuk altı, kasık, ense gibi kıvrım yerlerinde daha yoğun olmak üzere basmakla kaybolan kızarıklık şeklinde döküntü görülür. Döküntü 5-7 gün sürer. Döküntüler kaybolmaya başladığında el, ayak ve kasıktaki cilt soyulabilir. Hastanın dili ilk birkaç gün beyaz iltihapla kaplı iken sonraki günlerde üzeri noktalı kırmızı bir hâl alır. Buna çilek dili denir. Kızıl için tanı koydurucudur. Koltuk altı, dirsek ve dizlerde ortaya çıkan kırmızı çizgilenmelere pastia çizgileri denir ve kızıl için
bir diğer tanı koydurucu belirti pastia çizgileridir.
Komplikasyonlar
Tedavi edilen kızıl hastaları 10 gün içinde sorunsuz iyileşir. Tedavinin etkili bir şekilde yapılmadığı hastalarda; sinüzit, pnömoni, menenjit, akut romatizmal ateş (kalp romatizması) ve nefrit (böbrek iltihabı) görülebilir.
Tanı ve Tedavi
Anamnez, fizik muayene ve boğaz kültürü ile tanı konur. Doktor istemiyle penisilin grubu antibakteriyel ilaçlar, ağrı kesici ve ateş düşürücüler verilir.
Bakım ve Korunma
Kızıl geçiren hastanın yeterli ve dengeli beslenmesi, bol sıvı alması, dinlenmesi ve izolasyonu sağlanarak hastalığı bulaştırması engellenmelidir. Kızıl enfeksiyonunun henüz geliştirilmiş bir aşısı yoktur.