Mukabele on dört asırdan beri süre gelen, Kur’anı Kerim’in daha iyi anlaşılmasına, yaşanmasına, okuyuş sevabının artmasına, takip edenlerin daha güzel okumasına vesile olan; müminlerin ayı olan Ramazan ayını âdeta bir ibadet mevsimine çevirerek yüreklerin Kur’an nûruyla yenilenmesine vesile olan bir ibadettir.
Ve Anadolu’muz... Mukabele geleneğinde yine Anadolu’nun her köşesi Kur’an bülbüllerinin sesiyle sedâlanmakta... Iğdır’dan Edirne’ye; Sinop’tan Antalya’ya; Bursa’dan Mardin’e; Balıkesir’den Konya’ya Anadolu’nun karış karış her ilinde, her ilçesinde, her semtinde, her mahallesinde ve neredeyse her sokağında Ramazan aylarında devam ede gelen bir gelenektir. Ramazan’da yoğunluk kazanan bu gelenekte, her an elinde Kur’an çantası ile bir camiye, bir Kur’an kursuna, mukabele okunan bir eve giden teyzeleri, dedeleri, gençleri, hatta çocukları görebiliriz. Hafızların ezbere okuyarak, hafız olmayanların ise güzel kıraatleri ile yüzüne okuyarak icra ettikleri; oradaki cemaatin de canı gönülden bu ebedî sese kulak verdikleri, gözleri, kimilerinin de dilleriyle takip ettiği bir gelenektir. Ecdâdımızın yadigârı olan bu âdet Anadolu’da iyice yer etmiş bir gelenektir.
İl müftülüklerinin talimatlarıyla, daha da sistematik hâle gelen bu geleneğe rağbet çok yoğun olmaktadır. Nüfusu az köylerde dahi uygulanmaktadır. Anadolu’nun tamamına bakılırsa uygulanan bu sünnet, gerçekten bu geleneğe verilen önemin ne kadar büyük olduğunu göstermektedir.
Anadolu halkı mukabele geleneğine sahip çıkmış; sahip çıktığı gibi onu fiilleriyle de göstererek ispatlamıştır.
Anadolu halkı, Kur’an ve Kur’anî değerler çizgisinde, bize Peygamberimiz (s.a.s.)’den emanet olarak bırakılan Kur’anı Kerim’i yine onun gibi arz ve mukabele yöntemiyle Ramazanlarda okumaya devam etmiştir. Bu gelenek, Kelamullah’ın gönüllere yerleşmesine vesîle olan; Anadolu halkının vazgeçilmezlerinden olan bir gelenektir.
Anadolu kültüründe mukabele geleneği dediğimiz zaman, edilecek o kadar kelam var ki; hepsi kifâyetsiz kalır. Biz yine de özetle diyelim ki: Anadolu halkı, mukabele geleneğine çok bağlı bir halktır. Yüzyıllardır devam eden ve nesillerine de miras olarak bırakacakları bir gelenektir. Mukabele geleneği denince, bu gelenekten bihaber olan insanların sayısı parmakla gösterilecek kadar azdır. Mukabele geleneği Anadolu’da kök salan, Ramazan’ın vazgeçilmezlerinden olan, severek benimsenen bir gelenektir. Anadolu halkı, mukabelesiz kalmadı, kalmıyor ve kalmayacak inşallah... Anadolu halkı, Ramazan’ı mukabele geleneğiyle daha da güzelleştiriyor. Daha nice Anadolu’da mukabeleli yıllara...