Kredi kartının en temel özelliği, bireye bir malı alırken o anda kredi imkânı yaratmasıdır. Kredi kartlarının mal ve hizmetler için;
• Ödeme aracı,
• Nakit temin aracı,
• Devamlı nitelikli bir kredi kaynağı olmak üzere üç ana fonksiyonu bulunmaktadır.
Kredi kartı kullanımı gelişmiş ülkelerde oldukça eski olmakla birlikte, Türkiye’de 1990’larda başlamıştır. 1990’lı yıllara kadar Türkiye’de daha çok kurumsal bankacılık alanında faaliyet gösteren bankalar, genellikle büyük firmaların kredi taleplerini yerine getirmişler ve faaliyetlerini bu alanda yoğunlaştırmışlardır.
Ancak 1990’lı yıllardan sonra bankaların faaliyetlerini bireysel bankacılık alanlarında da yoğunlaştırmaları ve gelirlerinin önemli bir kısmını bu faaliyet grubundan elde etmeleri, tüm sektördeki çalışmaları bu yöne kaydırmıştır. Bireysel bankacılık anlamında bankalar öncelikle teknolojik altyapı gelişimine önem vermişler ardından ürün çeşitliliğini artırmışlardır. Kredi kartları da bireysel bankacılıkta kullanılan en önemli finansal araçlardan biridir. Çoğu zaman tercih edilen bir ödeme aracı olan kredi kartları, sağladığı yararlar yanında ilgili taraflar açısından birtakım riskler de içermektedir. Bu nedenle kredi kartı alırken ve kullanırken dikkatli olunmalıdır.
Kredi Kartı Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler Hususlar
• Kredi kartı limiti gelir düzeyini dikkate alarak belirlenmelidir.
• Kredi kartı alırken sözleşmede yıllık üyelik ücretine yer verilip verilmediği ile yer verilmiş ise miktarı göz önünde bulundurularak seçim yapılmalıdır.
• Kredi kartı sözleşmesi okunmalı ve kredi limiti, yıllık kart ücreti, asgari ödeme miktarı, kredi faizi gibi terimlerin ne anlama geldiğine dikkat edilmelidir.
• Kredi kartı üyelik sözleşmesi en az 12 punto koyu siyah harflerle düzenlenmeli ve bir nüshası tüketiciye verilmelidir.
• Kredi kartlarının internet ortamında hukuka aykırı kullanımı, kartın internet ve telefon kullanımına kapatılması ile engellenebilir.
Kredi Kartı Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler Hususlar
• Kredi kartı fişlerindeki tutar kontrol edilmelidir.
• Alışverişlerde POS cihazı, kredi kartı sahibinin gözü önünde kullanılmalıdır.
• Kartın kaybolduğu veya çalındığı fark edildiği anda ilgili bankanın çağrı merkezi aranıp bu durum bildirilmeli ve kart iptal edilmelidir.
• İnternet üzerinden yapılan alışverişlerde kredi kartı bilgilerini vermeden önce o sitenin güvenilir olup olmadığından emin olunmalıdır.
• Kart sahiplerinin kartlarını ve bunlara ait şifreleri güvenli bir şekilde koruması ve başkaları tarafından kullanılmasına engel olacak tedbirleri alması gerekir.
• Kredi kartı ile POS makinelerinde ödeme yapıldıktan sonra kartın geri alındığı mutlaka kontrol edilmelidir.
• Kredi kartı şifresinin kolaylıkla tahmin edilebilecek ya da öğrenilebilecek doğum tarihi, telefon numarası ve ardışık numaralar vb. olmamasına dikkat edilmelidir.
• Kart sahibi birden fazla kredi kartına sahipse her bir kart için ayrı şifre edinmelidir.
• Kart çıkaran kuruluş ya da satış görevlileri hiçbir zaman güvenlik bilgilerini ve şifreyi talep etmeyecektir. Kredi kartı şifresi iş yeri satış görevlisi de dâhil olmak üzere kimseyle paylaşılmamalıdır.
• Kart çıkaran kuruluşun kredi kartı şifresini posta aracılığıyla göndermesi durumunda şifre ezberlenmeli ve şifrenin yazılı olduğu belge imha edilmelidir.
• Kredi kartı bilgileri, güvenli olmayan yollarla satış yapan firmalara verilmemelidir
Kartınız kaybolduğunda ya da çalındığında aşağıdakileri uygulamalısınız.
• Hemen bankanızı arayarak durumu bildiriniz, kartın iptal edilmesini isteyiniz. Böyle acil durumlarda hızlı ulaşım için banka telefon numaralarını telefonunuza kaydediniz.
• Sahte başvuruların önüne geçebilmek için kredi kartlarınızla beraber nüfus cüzdanı, ehliyet, pasaport gibi belgeleriniz de çalındı ya da kaybolduysa mutlaka durumu polis ve savcılığa bildirip tutanak tutturunuz.
Günümüzde kredi kartı ile ödeme yapılabilen alışverişlerde kart sahibinin bilgilerinin korunması ve kişileri sahtekârlıklara karşı korumak amacıyla birtakım sistemler geliştirilmiştir.
Bunlar:
• 3D Secure Sistemi: İnternet üzerinden kredi kartı ve banka kartıyla yapılan alışveriş işlemlerinin güvenliğinin artırılması için geliştirilmiş bir sistemdir. Bu hem kart sahiplerini hem de iş yerlerini sahtekârlıklara karşı güvence altına alır. İnternet üzerinden yapılan alışverişlerde bu sisteme sahip siteler, güvenilir siteler olarak kabul edilir.
• Tek Kullanımlık Şifreler: Cep telefonuna tek kullanımlık şifrenin mesaj yoluyla gönderilmesi şeklinde gerçekleşir. Kart sahibi bu şifreyi bir defa kullandıktan sonra şifre geçerliliğini yitirmektedir. Aynı şifre ile tekrar ödeme yapılamamaktadır.
• Parmak İzi Uygulaması: Alışverişten sonra parmağı yazar kasaya uzatmaktan ibaret olan bu sistem, parmaktaki damar sistemini tanıyarak çalışmaktadır. Parmaktaki damar
sistemi, kişiye özgü olup zamanla değişmemekte ve yapay olarak oluşturulamamaktadır.